مقطع تحصیلی دکترا در آلمان
در حال حاضر، متداول ترین راه گذراندن دوره دکترا در آلمان روش سنتی آن می باشد که البته تدریجاً روش های دیگری هم به آن اضافه میشود. دانشجویی که برای دوره دکترا برنامه ریزی می کند، باید با استادی از دانشگاه های آلمان که در رشته مورد نظر به عنوان متخصص شناخته می شود، ارتباط برقرار کند. البته یافتن استاد راهنما کار ساده ای نیست، چرا که اساتید اغلب از میان شمار زیاد درخواست های رسیده، ترجیحا دانشجویی را انتخاب می کنند که از دوره های قبل می شناسند. با این وجود ارسال درخواست همراه با یک طرح پایان نامه خوب، به موفقیت شما خواهد انجامید. چنانچه در این رابطه امکان ایجاد ارتباط از طرف دانشگاه محل تحصیل در ایران با آلمان وجود دارد، حتماً از این موقعیت استفاده کنید. وب سایت DAAD نیز می تواند در پیدا کردن استاد راهنمای مناسب به شما کمک کند.
شرایط عمومی:
- اتمام مقاطع M.A و یا M.Sc با نمرات بالا
- تسلط به زبان انگلیسی یا آلمانی (منوط به رشته و موضوع دکترا)
- پیشنهاد طرح پایان نامه (Proposal)
- اخذ تأییدیه از یک استاد راهنما
دوره دکترا 3 الی 4 سال بوده و در مجموع بستگی به میزان فعالیت دانشجو دارد. دوره به زبان آلمانی و یا انگلیسی برگزار می شود. به تازگی به ویژه در رشته های علوم طبیعی و مهندسی بیشتر طرح ها و ارائه پایان نامه به زبان انگلیسی صورت می گیرد. این موضوع باید با استاد راهنما مطرح و حل شود. تنظیم تقاضانامه برای استاد راهنما عموماً اساتید تقاضانامه های متعددی از دانشجویان دوره دکترا جهت نظارت و راهنمائی شان برای پایان نامه دریافت می کنند. از این رو می بایست در تقاضانامه ی تنظیم شده، علت انتخاب این استاد و موضوع مورد نظر گویا و روشن باشد. دانشجویان موضوع خود را مستقلاً انتخاب کرده، پس از بررس و گفتگو با استاد راهنما میتوانند محتوای موضوع را تکمیل کرده یا تغییر دهند. لطفا دقت داشته باشید که برای برقراری ارتباط با یک استاد شرط لازم این است که این استاد نه تنها در رشته ی تحصیلی شما بلکه مخصوصا در حیطه موضوع رساله شما دارای فعالیت علمی باشد. بنابراین تنظیم اولین تقاضانامه باید به گونه ای باشد که استاد راهنما از توانمندی علمی دانشجو و هدفمندی وی در حیطه موضوع انتخابی اطمینان حاصل کرده، استنباط او بر این باشد که همکاری او با دانشجو برای خود او نیز بی بهره نیست. صرفاً این یک همکاری و استفاده ی دو جانبه است که احتمال توافق استاد را بالا می برد.
پیشنهاد طرح تحقیقی برای دوره دکترا:
- معرفی موضوع پژوهشی. حدوداً 1 – 2 صفحه.
- اهمیت موضوع پژوهشی و ارتباط آن با رشته تحصیلی تان.
- شناخت و تحقیقات از موضوع.
- نگاهی اجمالی به منابع مربوطه.
- روش تحقیق و پیشرفت در موضوع.
- برنامه ریزی تحقیق تا حد امکان دقیق حتی اگر احتمال تغییر وجود داشته باشد.
برای اخذ پذیرش در مقطع دکترا در آلمان باید چه کاری انجام دهید؟
در کشور آلمان، هیچ فرایند و سیستم مرکزی یا اداره‌ی گزینش خاصی برای انتخاب دانشجویان دکترا وجود ندارد. بنابراین، در ابتدا باید استاد مناسبی را پیدا کنید که تمایل داشته باشد به‌عنوان استاد راهنما با شما همکاری کند. چنین فردی را می‌توانید از طریق برقراری تماس از دانشگاه فعلی‌تان یا از طریق جستجو در مراکز، تیم‌ها یا مؤسسات پژوهشی که مرتبط با زمینه‌ی موردعلاقه‌ی شما هستند، پیدا کنید. وب‌سایت‌های زیر نیز میتوانند به شما در یافتن استاد راهنمای مناسب کمک کنند:
پس از یافتن استاد راهنمای مدنظرتان، دپارتمان یا کمیته‌ی مربوطه باید صلاحیت شما را به‌عنوان یک داوطلب تحصیل در مقطع دکترا تائید نماید. این فرایند عموماً مستلزم تکمیل تقاضانامه‌ای است که در آن توصیه‌نامه‌ی استاد راهنمایتان و نیز رونوشت‌های تأییدشده از مدارک آکادمیکی که شما را برای تحصیل در مقطع دکترا، واجد شرایط می‌کنند، وجود دارد. در صورت نیاز، نتیجه‌ی آزمون زبان آلمانی یا انگلیسی شما نیز باید در این تقاضانامه وجود داشته باشد. اداره‌ی امور دانشجویی دانشگاه مدنظر شما این مدارک را بازبینی کرده و پس از آن مجوز آغاز تحصیل شما در مقطع دکترا را صادر می‌کند.
مرحله‌ی بعدی، ثبت‌نام در دانشگاه مربوطه است. برای این امر، دانشگاه ابتدا باید تقاضانامه‌ی شما برای پذیرش در مقطع دکترا را قبول کند. هر چند که نیاز نیست که داوطلب در تمام دپارتمان‌ها به‌صورت رسمی ثبت‌نام کند. شما می‌توانید در وب‌سایت رسمی دانشگاه مربوطه به تمام شرایط و الزامات ثبت‌نام دسترسی داشته باشید.
